1 MIESIĄC ŻYCIA – PATRZENIE NA TWARZ I OBIEKTY

W pierwszych miesiącach życia dziecko poznaje świat przede wszystkim w odpowiedzi na reakcje z otoczenia. Stymulacje, jakie dostarczają im rodzice oraz otoczenie są niezwykle istotne i warunkują prawidłowy rozwój poznawczy.

Niemowlę poznaje świat poprzez swoje zmysły, dlatego bardzo ważne jest, by dostarczyć mu wrażeń na poziomie każdego zmysłu. Tutaj trzeba również zachować ostrożność, gdyż łatwo przesadzić w drugą stronę i przestymulować maluszka. Układ nerwowy tak małego dziecka jest jeszcze bardzo niedojrzały i nadwrażliwy, dlatego z umiarem trzeba dozować mu nowe wrażenia.

Jednym z najszybciej dostrzeganych przez rodziców zaburzeń zmysłowych jest zaburzenie zmysłu wzroku. Tutaj rodzice już w pierwszych miesiącach potrafią zauważyć, że ich maluszek nie patrzy na twarz, nie obserwuje przedmiotów i  nie interesuje się otoczeniem. Rodzice często zgłaszają się do mnie na konsultacje z pytaniem czy  wzrok ich dzieci rozwija się prawidłowo. Postanowiłam więc rozwiać wszystkie wątpliwości i opisać dokładny rozwój spostrzegania wzrokowego. Podparłam się naukowymi publikacjami oraz własnym doświadczeniem w pracy z dziećmi.

Wyniki badań pokazują, że noworodki mają tendencję do częstszego patrzenia się na obiekty tworzące jakiś wzór. Najpierw dostrzegają kontrastowe kolory i krawędzie (czarny, biały). Patrzą wtedy na styk tych dwóch kolorów i w ten sposób poznają kształty. W przyszłości ta umiejętność pozwoli im łapać zabawki i określać ich położenie.

Miesięczne dziecko powinno:

  • Skupiać wzrok na twarzy osoby dorosłej
  • Śledzić ruch przedmiotu po łuku 90 stopni
  • Reagować wzmożoną czujnością na ruch.
  • Skupiać wzrok podczas leżenia na twarz lub kontrastowym przedmiocie.

Brak tych umiejętności uniemożliwi nabywanie innych ważnych umiejętności w późniejszym okresie. Jest więc to podstawa, którą dziecko powinno osiągnąć, by rozwijać się prawidłowo. Wiek dziecka na opanowanie tych umiejętności jest często rozbieżny, dlatego przy lekkich opóźnieniach nie jest to powód do niepokoju. Jeśli natomiast kolejne tygodnie upływają a nasz maluch nie opanował patrzenia na twarz i przedmioty kontrastowe to należy jak najszybciej rozpocząć poniższe ćwiczenia:

Przygotowanie do ćwiczeń:

  • Wyciszenie otoczenia – przed rozpoczęciem zabawy należy wyciszyć otoczenie. Wyłączmy radio, telewizor (najlepiej, aby przy dziecku w ogóle nie oglądać telewizji i nie słuchać radia, ale o tym w innym artykule). Zamknijmy również okna i zadbajmy o względny spokój. Ułatwi to dziecku skupienie się na nas.
  • Zwiększenie kontrastów – jak wyżej opisałam, noworodek dostrzega mocno kontrastowe kolory. Najlepiej sprawdza się czarny i biały, również czerwony. Zadbajmy o to, by tych kolorów było jak najwięcej podczas ćwiczeń. Pomalujmy usta na czerwono (zwalniam ojców z tego zalecenia 😊 ). Jeśli mamy blond włosy to załóżmy czarną bluzkę, a najlepiej golf. Brunetkom polecam jasną odzież. Połóżmy Maluszka na białym prześcieradle.

Ćwiczenia:

  • SKUPIANIE WZROKU NA TWARZY

Połóżmy Maluszka na prześcieradle i nachylajmy się do niego w odległości ok 15 cm. Mówmy powoli sylaby. Jak dziecko opanuje już patrzenie na nas to można powoli przesuwać się w bok, aby śledziło nas wzrokiem

  • ZASŁANIANIE TWARZY

Patrząc na dziecko zasłońmy twarz owalną kartką czarną lub białą. Potem odsłaniajmy twarz. Można przykleić też na kartkę wielkie oczy i pokazywać dziecku.

  • ZABAWY NA BRZUSZKU

Podczas leżenia na brzuchu przesuwajmy czerwony lub czarny klocek po prześcieradle blisko oczu dziecka.

  • CODZIENNE CZYNNOŚCI

Podczas rutynowych czynności patrzmy w oczy dziecka. Zbliżmy twarz. Przewijając malucha mówimy do niego, uśmiechajmy się, przysuwajmy. Podczas karmienia, gilgotania, kąpania – każda czynność powinna uczyć Malucha patrzenia na twarz, za każdym razem nawiązujmy więc interakcję. Uwaga! Nawet przy nocnym karmieniu, postarajmy się nie zamykać oczu 😊

Opisane ćwiczenia świetnie stymulują postrzeganie wzrokowe. Warto ustalać sobie kilka razy dziennie takie 10 – 15 minutowe „zabawy”. Jeśli po upływie tygodnia, dwóch nie będzie żadnych postępów to należy udać się do specjalisty – pediatra, psycholog lub nawet pedagog na pewno pomoże ocenić, czy maluszkowi potrzebne jest wsparcie.

Opracowała:

Anna Kańciurzewska

psycholog dziecięcy

Żródła:

Jan Strehlau „Psychologia Akademicka” tom II

Cieszyńska, M. Korendo „Wczesna interwencja terapeutyczna”