Nowy członek rodziny to ważne wydarzenie dla każdego. Pojawienie się rodzeństwa to moment przełomowy w życiu Malucha. Już nie będzie jedynym oczkiem w głowie rodziców, od tej pory czekają go nowe wyzwania. Zazdrość wobec nowo narodzonych dzieci to bardzo często spotykany problem. Aby złagodzić zachowania zazdrości, agresji, obrażania się i cofania w rozwoju warto odpowiednio przygotować Starszaka. Rozpisałam ważne etapy w które powinna zaangażować się cała rodzina. Pozwoli to na łagodne przyjęcie nowego członka rodziny i ograniczy niewłaściwe zachowania Starszaka.
ETAP 1 PRZYGOTOWANIE
Bardzo ważne jest, aby przygotować dziecko do pojawienia się rodzeństwa już wiele miesięcy wcześniej. Wraz z rosnącym brzuszkiem na pewno pojawią się pytania, na które trzeba odpowiedzieć. Wspomóc nas w tym mogą różne książeczki, które w sposób adekwatny odpowiadają na pytania „skąd biorą się dzieci?”, „dlaczego mama ma duży brzuszek?”. Ważna jest więc rozmowa i wspólne czytanie tych książeczek. Warto również bawić się z dzieckiem w zabawy, w których lalka ma małego dzidziusia i jest starszy brat/siostra. Pokazujemy w zabawie jak można opiekować się maleństwem, co wolno, a czego nie wolno robić.
Przydatne jest również przypomnienie dziecku, o tym, że ono też było małe. Warto zajrzeć do albumów ze zdjęciami. Przy oglądaniu tłumaczymy jak dzieci rosną i jakie nowe umiejętności nabywają. Jest to ważne, ponieważ maluchy nie wiedzą, że noworodek nie potrafi chodzić i mówić. Trzeba więc dzieci na wszystko przygotować.
ETAP 2 POMOC W OPIECE
W momencie przyjścia na świat nowego członka rodziny należy wdrażać starszaka do opieki nad młodszym rodzeństwem. Adekwatnie do wieku dajemy różne zadania np. podawanie pieluszki przy przewijaniu, smarowanie kremem, asystowanie przy kąpieli. Ważne aby starsze dziecko czuło się ważne i potrzebne oraz miało poczucie, że jest również częścią opieki nad niemowlakiem.
W tym momencie warto ustalić zasady i obowiązki starszej siostry/brata. Należy omówić z dzieckiem, że jako starszak ma też dużo przywilejów np. może samodzielnie wybierać ubrania, które ubierze do przedszkola, wybrać śniadanie itp. A niestety młodsze rodzeństwo nie ma takiej możliwości (tutaj podkreślamy jak fajnie być już dużym dzieckiem).
Pojawienie się rodzeństwa zawsze wpływa na lekkie osłabienie więzi miedzy matką a dzieckiem, ponieważ nie jest już się w centrum uwagi. Mama musi poświęcić dużo czasu na opiekę nad niemowlakiem, dlatego starszak może czuć się zaniedbywany. Aby temu zapobiegać warto ustalić godzinkę dziennie, tylko dla starszaka. W trakcie tej godzinki uwaga rodziców powinna być skierowana na wspólną zabawę.
WAŻNE WSKAZÓWKI!
- Trzeba zwrócić jak największą uwagę na to, by nigdy nie krytykować starszaka przed innymi.Nie mówimy, że jest złym bratem, złym dzieckiem. Warto natomiast chwalić go przed innymi i opowiadać jak ładnie opiekuje się młodszym rodzeństwem.
- Należy chwalić samodzielność dziecka. Jeśli samo zje, samo się ubierze trzeba je za to pochwalić i pokazywać, że młodsze dziecko jeszcze tego nie potrafi, a ono już to robi.
- Należy ciągle tłumaczyć dziecku, że młodszy brat/siostra nie potrafi samo jeść, ubrać się i pójść do toalety. To przywilej dużych dzieci i osób dorosłych.
- Należy zwrócić uwagę na to jak zachowują się inni członkowie rodziny. Nie powinni w jasny sposób okazywać więcej zainteresowania młodszemu dziecku.
- Trzeba zawsze reagować na agresję dziecka wobec młodszego rodzeństwa. Jak dziecko się już uspokoi należy spokojnie porozmawiać dlaczego tak zrobiło, wyjaśnić, że jest to złe zachowanie a jeśli się powtórzy ustalić karę.
- Należy zadbać o prywatność dziecka, aby młodsze rodzeństwo nie naruszało jego przestrzeni. Starszak powinien mieć swoje zabawki, którymi nie musi się dzielić z młodszym rodzeństwem.
- Warto pokazać dziecku, że młodsze rodzeństwo je naśladuje. Pomocne przy tym są wszelkie zabawy w naśladowanie (naśladowanie ruchów, gestów, mimiki twarzy). Dziecko będzie się czuło wzorem dla młodszego rodzeństwa
Autor: Anna Kańciurzewska
psycholog dziecięcy
