W poradniach psychologiczno – pedagogicznych lub ośrodkach specjalizujących się w diagnozie autyzmu niestety nie ma możliwości wykonania kompleksowej diagnostyki w kierunku autyzmu, dlatego coraz więcej rodziców poszukuje na własną rękę badań z różnych dziedzin, aby pomóc swojemu dziecku.
Czy warto wykonać dodatkowe badania?
W rozmowie z rodzicem najczęściej zalecamy wykonanie dodatkowych badań takich jak: badanie słuchu, badanie wzroku, EEG, diagnoza Integracji Sensorycznej, badanie u fizjoterapeuty. Badania te umożliwiają bezpieczne rozpoczęcie terapii i indywidualne dopasowanie ćwiczeń do możliwości dziecka.
Jeśli tylko widzimy niepokojące objawy takie jak problemy z jedzeniem, częste zaparcia, bóle brzucha, wysypka, duże spowolnienie ruchowe, nietypowy wygląd, obniżone napięcie mięśniowe, zaburzenia sensoryczne, zalecamy jeszcze bardziej specjalistyczne badania. Czasami zdarza się, że tego typu problemy nie są objawem Spektrum Autyzmu ale innych zaburzeń zdrowotnych – zaburzenia metaboliczne lub choroby genetyczne.
Jakie podstawowe badania dla dziecka z autyzmem wykonać?
Spektrum Autyzmu należy do Całościowych Zaburzeń Rozwoju, czyli jego zasięg obejmuje wiele sfer w rozwoju dziecka, dlatego ważne jest, aby do diagnozy podejść w sposób multidyscyplinarny i wielowymiarowy. Z tego względu postanowiłam opisać szereg badań, które szczególnie warto wykonać dziecku z Autyzmem:
- Badanie słuchu – dzieci z Całościowymi Zaburzeniami Rozwoju są bardzo często nadwrażliwe słuchowo. Dźwięki wpływają znacząco na zachowanie dzieci, mogą powodować zachowania niepożądane takie jak agresja, krzyki, ucieczka od innych ludzi, dlatego przed rozpoczęciem terapii zawsze zalecam badanie audiologiczne. Zaburzenia słuchu mogą być też bezpośrednią przyczyną trudności na tle społeczno-emocjonalnym. Jeżeli dziecko od wczesnego etapu życia nie słyszy, to nic dziwnego, że jego rozwój społeczny nie przebiega prawidłowo. Jest to często również przyczyna opóźnienia rozwoju mowy lub niechęć do komunikacji.
- Badanie wzroku – wizyta u okulisty jest ważna przed rozpoczęciem terapii. Jednym z elementów terapii jest ćwiczenie percepcji wzrokowej, dlatego w celu zwiększenia skuteczności ćwiczeń i dla bezpieczeństwa dziecka warto zbadać wzrok.
- Diagnoza Integracji Sensorycznej – zachowania niepożądane takie jak autoagresja często mają dużo wspólnego z zaburzeniami integracji sensorycznej. Nieprawidłowości na tle integracji sensorycznej wpływają także na nerwowość, wycofanie, nieprawidłowe zachowanie dziacka. Układ nerwowy często jest wtedy przebodźcowany i maluszek nie rozwija się prawidłowo. Właściwa diagnoza pozwala dopasować ćwiczenia do indywidualnych potrzeb dziecka i tym samym zapobiec wielu niepożądanym zachowaniom.
- Elektoencefalografia (EEG) – powszechne badanie wykonywane u dzieci z Autyzmem. Dzięki EEG możemy zbadać aktywność mózgu. Bardzo przydatne w celu wykluczenia lub potwierdzenia padaczki, a także przy zaburzeniach snu, co jest często spotykane u dzieci z Całościowymi Zaburzeniami Rozwoju.
- Badania krwi – kompleksowa diagnostyka krwi jest ważna nie tylko u dzieci ze Spektrum Autyzmu. Każde dziecko ( i dorosły) powinien przynajmniej raz w roku robić specjalistyczne badania takie jak: morfologia, poziomy witamin (szczególnie wit. D3, B12,), cynk, jod. Niedobory tych kluczowych mikroskładników powodują zaburzenie funkcjonowania całego organizmu, szczególnie układu odpornościowego i nerwowego. Niedobór witamin z grupy B powoduje zaburzone przewodnictwa impulsów nerwowych. Dziecko jest wtedy bardziej rozdrażnione, niespokojne, pojawia się mgła mózgowa i trudności z nauką.
- Obciążenie metalami ciężkimi – warto przeprowadzić diagnostykę w kierunku metali ciężkich. Obecnie coraz więcej danych wskazuje na to, że metale ciężkie zaburzają rozwój układu nerwowego i wpływają negatywnie na rozwój mózgu.
Badania bardziej szczegółowe
Czasami warto rozszerzyć badania o bardziej szczegółowe dane.
- Badania alergologiczne i badania metaboliczne – warto wykonać takie badania jeśli dziecko ma problemy z trawieniem, cierpi na zaparcia, bóle brzucha, wysypki, a objawy autyzmu nie są typowe. Dodatkowo dzieci ze Spektrum Autyzmu dużo częściej mają trudności związane z układem trawiennym. Obecnie coraz więcej badań odkrywa wpływ jelit na funkcjonowanie i rozwój mózgu u dziecka. Oś jelita-mózg to bardzo ważne odkrycie, które cały czas jest badane.
- Badania w poradni genetycznej – szczególnie badanie kariotypu (najbardziej powszechne) pozwala sprawdzić, czy liczba chromosomów jest prawidłowa, ich budowa i stopień metylacji. Warto zrobić również badanie w kierunku Zespołu Łamliwego Chromosomu X. Jest to choroba genetyczna której objawy w dużym stopniu pokrywają się z objawami autyzmu.
- Tomografia komputerowa – jest rodzajem tomografii rentgenowskiej, metodą diagnostyczną pozwalającą na uzyskanie obrazów tomograficznych (przekrojów) badanego obiektu.
Dzieckiem z autyzmem powinni zajmować się specjaliści z różnych dziedzin – psychiatra, psycholog, logopeda, pedagog, audiolog, neurolog, okulista. Multidyscyplinarne podejście pozwoli na kompletną diagnozę, wykluczy inne zaburzenia i pozwoli na dobranie odpowiedniej terapii.
autor: Anna Kańciurzewska